W dniu dzisiejszym, podczas konferencji prasowej poseł Kukiz’15 Andrzej Maciejewski oraz przedstawiciele Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu poinformowali o zebraniu wymaganej liczby podpisów pod wnioskiem o powołanie Sejmowej Komisji Śledczej dla wyjaśnienia tzw. Afery Frankowej. Komisja ta badać będzie zachowania organów władzy publicznej, organów nadzoru finansowego i Narodowego Banku Polskiego, przede wszystkim w latach 2006-2015, w przedmiocie legalności zawartych umów kredytów indeksowanych i denominowanych do obcych walut oraz zabezpieczenia sytuacji polskiego sektora bankowego przed negatywnymi skutkami wahań kursu franka szwajcarskiego względem złotówki.
W związku ze skalą zjawiska oraz ogromną ilością osób poszkodowanych, zachodzi istotna wątpliwość czy organy władzy państwowej powołane do kontroli sektora bankowego działały w sposób prawidłowy. Komisja śledcza winna przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie czy można było podjąć skuteczne działania celem uchronienia obywateli przed stratami. Czy, w jaki sposób i na jaką skalę operacje walutowe banków towarzyszące akcji kredytowej w latach 2005-2010 spowodowały drenaż polskiego kapitału za granicę? Konieczne jest zbadanie w jaki sposób obecnie polski system bankowy jest obciążony ryzykiem niewypłacalności na wypadek znaczącego wzrostu kursu franka szwajcarskiego. Jeżeli działania takie były możliwe, należy wyjaśnić czy brak ich podjęcia wynikał z zaniechania czy też w wyniku umyślnych działań.
Pod wnioskiem o powołanie Komisji Śledczej podpisali się następujący posłowie oraz posłanki:
MACIEJEWSKI Andrzej
GRYGLAS Zbigniew
SANOCKI Janusz
WINNICKI Robert
KLAWITER Jan
SACHAJKO Jarosław
SZRAMKA Paweł
MASŁOWSKI Maciej
BAKUN Wojciech
BRYNKUS Józef
MORDAK Robert
ROMECKI Stefan
CHRUSZCZ Sylwester
KULESZA Jakub
ZIELIŃSKA Elżbieta
SITARSKI Krzysztof
KOZŁOWSKI Jerzy
ŚCIGAJ Agnieszka
TYSZKA Stanisław
DŁUGI Grzegorz
JAKUBIAK Marek
APEL Piotr
PORWICH Jarosław
KACZMARCZYK Norbert
GRABOWSKI Paweł
JASKÓŁA Tomasz
ANDRUSZKIEWICZ Adam
KOBYLARZ Andrzej
KUKIZ Paweł
SKUTECKI Paweł
GALLA Ryszard
LIROY-MARZEC Piotr
BŁEŃSKA Magdalena
PARDA Błażej
PIETRASZEWSKA Danuta
Morawiecki Kornel
ZYSKA Ireneusz
Zwiercan Małgorzata
JACHNIK Jerzy
JÓZWIAK Bartosz
RZEPECKI Łukasz
CHROBAK Barbara
WILK Jacek
SAWICKI Marek
KASPRZAK Mieczysław
ŁOPATA Jan
SOSNOWSKI Zbigniew
BASZKO Mieczysław
ZGORZELSKI Piotr
KOSINIAK-KAMYSZ Władysław
MALISZEWSKI Mirosław
KOTOWSKI Kazimierz
TOKARSKA Genowefa
BEJDA Paweł
Łącznie problem kredytów indeksowanych do walut obcych i denominowanych w walutach obcych dotyczy około 700 tys. umów czyli około 2 mln obywateli. Dla porównania – afera Amber Gold dotyczyła 19 tys. osób poszkodowanych. Istotne są także straty gospodarcze. Według szacunków Narodowego Instytutu Studiów Strategicznych ubytek PKB z tytułu wykonywania umów niezgodnych z prawem, nie licząc spreadów, strata wynosi 21,97 mld zł, co równa się stracie na poziomie 1,22% PKB.[1] Natomiast ubytek podatkowy budżetu państwa z tego tytułu wynosi 3,85 mld zł.[2] Te dodatkowe wpływy do budżetu pozwoliłby sfinansować 500+ także na pierwsze dziecko.
Wysokie są także koszty społeczne. Kancelaria Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej przygotowała raport nt. społecznych skutków braku rozwiązań systemowych państwa polskiego. Dokument wykonany został na rzecz Kancelarii Prezydenta w 2016 roku i opracowany przez dr Artura Bartoszewicza.[3] Do zawartych w Raporcie w najważniejszych skutków społecznych należą:
1. Rosnąca frustracja żywicieli rodziny, konflikty w procesach decyzyjnych o kolejność zaspokajania potrzeb rodziny, zaniedbania konsumpcyjne, opóźnienia rozwojowe (brak dostępu do kultury, technologii, edukacji i innych). Krańcowo może doprowadzać to do patologii w rodzinach, w których wspólne zobowiązanie finansowe staje się najważniejszą, chorą więzią utrzymującą w złych emocjach podstawowe relacje rodzinne. Sytuacja ta z jednej strony degeneruje związki małżeńskie, z drugiej zaś często doprowadza do rozpadu rodzin. Krańcowym następstwem są rozwody i wynikające z nich alimenty. U części kredytobiorców pojawiało się poczucie przegrania, niższej wartości i wykluczenia społecznego.
2. Świadomość rosnącego w spirali zobowiązania kredytowego powoduje, że część kredytobiorców nie korzysta ze zwolnień lekarskich, nie chcąc utracić nawet najmniejszej części swojego wynagrodzenia, a tym samym przebywa na terenie zakładu pracy w stanie obniżającym sprawność wykonywanych obowiązków, naraża współpracowników na ryzyko chorobowe, obniżając tym samym sprawność działania całych społeczności.
3. Przywiązanie do obciążonej kredytem nieruchomości, która jest niedostosowana do potrzeb domowników stwarza ryzyko ograniczenia rozwoju rodziny np. poprzez rezygnację z kolejnego dziecka.
4. Następują zmiany psychiczne, jak na przykład zwiększony stres, przemęczenie poszczególnych członków rodziny (żywicieli), depresja (doprowadzając poszczególne osoby do czasowego wyłączenia z pracy zawodowej i konieczności opieki psychologicznej i psychiatrycznej).
[1] Piotr Robert Jankowski, Narodowy Instytut Studiów Strategicznych „Wszyscy jesteśmy Frankowiczami czyli Negatywny wpływ implementacji kredytów denominowanych i indeksowanych do kursu CHF na polski PKB”, str. 4 Warszawa, luty 2017, Źródło: http://niss.org.pl/sejm-konferencja-prasowa-wszyscy-jestesmy-frankowiczami/
[2] Tamże str. 4
[3] Dr. Artur Bartoszewicz, „Analiza dotycząca społecznych skutków kryzysu kredytów hipotecznych odnoszących się do walut obcych. Raport końcowy”, 15 września 2016
Dokument został przekazany na ręce prezesa Stowarzyszenia SBB przez Kancelarię Prezydenta w czerwcu 2017 roku i od tego momentu jest on dostępny publicznie na stronie Stowarzyszenia.
Dziękuję Posłom za głos rozsądku i zrozumienia.
Nie mniej jednak, uważam, iż obecna władza z różnych powodów zrobi niewiele.