Przedstawiamy uwagi Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu do Rządowego projektu ustawy o pomocy państwa w oszczędzaniu na cele mieszkaniowe (druk Sejmowy nr 3096).[1]
Zapaść na rynku kredytów mieszkaniowych i brak ich dostępności dla wielu polskich rodzin jest faktem. Wynika on ze złego systemu udzielania kredytów mieszkaniowych. Polska jako jedyne Państwo
w Europie posiada ponad 90% kredytów o zmiennej stopie oprocentowania. W większości Państw proporcje są odwrotne tzn. kredyty na stałą stopę stanowią 90% liczby udzielonych kredytów.
Polacy potrzebują dostępu do kredytów hipotecznych na warunkach będących standardem rynkowym w Unii Europejskiej. Obecnie polscy kredytobiorcy ponoszą najwyższe w Europie koszty kredytu.
W chwili, gdy w Polsce średnie oprocentowanie kredytów wynosi 9,07%[2] to:
– we Francji – 1,7%,
– Bułgarii – 2,4%,
– Grecji – 3,37%
– Rumunii – 5,8%
Mając na uwadze powyższe warunki kredytowania, przekładają się na to znacznie wyższe koszty kredytu. W przypadku kredytu dla kwoty 400 tys. zł., przy założeniu zawarcia umowy kredytu
na 30-lat, kredytobiorca w Polsce zapłaci nawet 2-3 krotnie więcej niż klient w Grecji czy Rumunii.
Oprocentowanie | Całkowity koszt kredytu | w tym odsetki | |
Polska | 9,1% | 1 158 656,57 zł | 758 656,57 zł |
Francja | 1,7% | 463 160,91 zł | 63 160,91 zł |
Bułgaria | 2,7% | 532 252,04 zł | 132 252,04 zł |
Grecja | 3,4% | 607 109,81 zł | 207 109,81 zł |
Rumunia | 5,8% | 773 023,14 zł | 373 023,14 zł |
Projekt ustawy nie rozwiązuje w sposób systemowy problemu dostępności i ceny kredytów hipotecznych w Polsce. Poprzez kilkanaście miliardów złotych dopłaty dla banków z budżetu Państwa realizowany będzie cel, który powinien zostać zrealizowany poprzez rozwiązania rynkowe.
Idea wprowadzenia kredytów na stałą stopę jest słuszna jednak apelujemy o nie przerzucanie tych kosztów na budżet Państwa. Banki w pierwszych dwóch miesiącach 2023r. osiągnęły zyski
na poziomie 6,13 mld zł, co oznacza wzrost rok do roku o 49,1 proc. Brak jest uzasadnienia,
aby budżet Państwa dopłacał bankom do już nadzwyczajnych zysków. Apelujemy do Posłów
o przeprowadzenia kontroli Poselskiej w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego w celu wyjaśnienia zaniechań urzędu w tym zakresie.
Zwracamy także uwagę, iż prowadzone przez nadzór finansowy prace dot. zamiany wskaźnika WIBOR na WIRON, nie będą realizować wymogów narzuconych przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014.
Oba te wskaźniki WIBOR i WIRON, nie spełniają wymagań zrozumiałości, weryfikowalności a także kryterium rynkowego i kryterium adekwatności do kosztów.
Obecnie jedyna stawka spełniająca wymogi to Wskaźnik Kosztów Finansowania (WKF). Zatwierdzony w 2020 przez Komisję Nadzoru Finansowego wskaźnik reprezentuje koszt pozyskania finansowania
i jest obliczany w każdym dniu, w którym pracują banki i działają polskie systemy rozliczeniowe. WKF jest obliczany na podstawie rzeczywistych transakcji, depozytów terminowych, zawieranych z klientami przez banki.
Kryterium rynkowe | Kryterium adekwatności do kosztów | Aktualna wartość wskaźnika [%] | |
WIBOR 3M[3] | Nie spełnione | Nie spełnione | 6,89 |
WKF 3M [4] | Spełnione | Spełnione | 5,27 |
WIRON Stopy Składane 1M [5] | Spełnione | Nie spełnione | 5,77 |
Stan na dzień 31.03.2023
Dlatego apelujemy do Posłów o zwrócenie uwagi nadzorowi finansowemu na konieczność wyboru właściwego wskaźnika dla pozostałych kredytów udzielanych polskim klientom.
Informacja prasowa do pobrania.
[1] https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3096
[2] https://www.money.pl/banki/polak-za-kredyt-hipoteczny-placi-piec-razy-wiecej-niz-francuz-dlaczego-u-nas-jest-tak-drogo-6842363261786688a.html
[3] https://www.bankier.pl/mieszkaniowe/stopy-procentowe/wibor
[4] https://irf.org.pl/index.php/wkf/dane-wkf
[5] https://gpwbenchmark.pl/wartosci_i_statystyki
„NGR rekomenduje dla klientów indywidualnych m.in., aby dla kredytów z oprocentowaniem zmiennym obowiązywało oprocentowanie bazujące na wskaźniku WIRON 1M Stopa Składana” https://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci/5654336,kredyty-w-zlotych-rekomendacje-zasad-i-sposobow-stosowania-wskaznika-wiron-projekt.html