Stanowisko
Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu
w sprawie projektu ustawy przedłożonego przez Prezydenta RP
o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (druk Sejmowy nr 1863)
Przedstawiony przez Prezydenta projekt nowelizacji przepisów uchwalonych przez Platformę Obywatelską w 2015 r. nie jest rozwiązaniem problemu tzw. kredytów pseudowalutowych.
Projekt nie rozwiązuje problemu wykonywania umów przez banki w sposób naruszający przepisy prawa oraz Konstytucji RP.
Przede wszystkim jednak projekt pomija sytuację osób najbardziej poszkodowanych tj. mających wypowiedzianą umowę. Projekt ten będzie także motywował banki do jak najszybszego wypowiadania umów. Fakt ten zauważa również Prokuratoria Generalna w przedstawionej opinii do projektu ustawy (uwagi nr V i VIII).
W ostatnim czasie dzięki interwencji Ministerstwa Sprawiedliwości powstrzymano dwie licytacje nieruchomości. Należy dobitnie podkreślić, że od Rządu Polskiego jak i Parlamentu obywatele oczekują systemowego rozwiązania tego problemu. Tolerowanie przez decydentów obecnej sytuacji powoduje, iż z tytułu funkcjonowania tych umów budżet Państwa i Polskie społeczeństwo traci miliardy.
Same licytacje nieruchomości prowadzone wbrew przepisom konstytucji oraz zapisom Dyrektywy UE 93/13 (bezprawność potwierdzona przez liczne prawomocne wyroki) powoduje, iż poszkodowani mogą posiadać roszczenie względem Skarbu Państwa.
Mając na uwadze, iż miliardowe zyski z tytułu tych umów wędrują do prywatnych akcjonariuszy banków, a koszty ponosi Polskie społeczeństwo i Skarb Państwa, tolerowanie takiej sytuacji jest działaniem na szkodę Państwa Polskiego.
W ocenie Stowarzyszenia Sejm RP powinien w pierwszej kolejności zająć się rozwiązaniem podstawowego problemu związanego z łamaniem przez banki prawa i jego konsekwencjami dla społeczeństwa oraz budżetu w postaci ponoszonych wysokich kosztów finansowych i społecznych. Rozpatrywany projekt jedynie łagodzi szkodliwe skutki niezgodnego z prawem działania instytucji finansowych w Polsce, ale nie usuwa przyczyny problemów.
Apelujemy zatem, aby w pierwszej kolejności do projektu ustawy wprowadzić przepisy uniemożliwiające bezprawne wypowiadanie umów oraz zabezpieczenie terminu wypowiedzenia umowy do czasu rozpatrzenia odwołania przez organ odwoławczy.
Uwagi szczegółowe:
- Wprowadzenie 6 miesięcznego okresu obowiązkowej restrukturyzacji dla umów zabezpieczonych hipoteką. Klienci posiadający zobowiązania 20-30 letnie nie mogą mieć wypowiadanej umowy przy zaległości 1 czy 2 rat. Okres 6 miesięczny jest okresem realnym i będzie mobilizował banki do przedstawienia realnych ofert restrukturyzacji zadłużenia. Przyniesie to również oszczędności dla budżetu Państwa, gdyż obecnie eksmitowanie rodziny na bruk oznacza często także koszty dla samorządów terytorialnych, które muszą zapewnić miejsce noclegowe.
- Usunięcie ograniczeń uprawniających do skorzystania z funduszu. Sama kwota udzielanego wsparcia powoduje, iż to wsparcie będzie istotne głównie dla osób posiadających zobowiązania do 2000 zł. Takie rozwiązanie uprości i przyspieszy rozpatrywanie wniosków.
- Wnioski o wsparcie z funduszu powinny być rozpatrywane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a odwołania przez organ, w którym powinni być przedstawiciele UOKiK, RF i strony społecznej. W chwili obecnej w organach rozpatrujących odwołania nie ma przedstawicieli klientów, a są przedstawiciele sektora bankowego, co powoduje, że interesy strony społecznej (obywateli) nie są reprezentowane.
- Wnioskujemy o usunięcie z projektu zapisu art. 1 ust. 18 ostatniego zdania: „których opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek przekracza 90 dni.”
W chwili obecnej banki mogą wypowiedzieć umowę już po 30 dniach zaległości. Zapis taki będzie zachęcał banki do wypowiadania umowy przed 90 dniem powstania zaległości, gdyż unikają one wtedy wpłacania składki na fundusz.
Po modyfikacji zapis powinien zdaniem strony społecznej wyglądać następująco:
“18) w art. 16:
- Na Fundusz Wspierający składają się kwartalne wpłaty kredytodawców proporcjonalnie do wielkości posiadanego portfela kredytów i pożyczek zabezpieczonych hipoteką, przeznaczonych na sfinansowanie, niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego, celu określonego w art. 2 ust. 2 pkt 1-5”