Stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu wystosowało list do premiera Mateusza Morawieckiego, w którym wzywa do przeprowadzenia audytu w KNF oraz KNA mającego na celu podwyższenie standardów jakości kontroli nad rynkiem. Ujawnione w ostatnich raportach straty części podmiotów sektora bankowego świadczą o tym, że wcześniejsze sprawozdania banków nie wykazujące nieprawidłowości podczas badania ich przez rewidentów, sporządzone były niewłaściwie. Komisja Nadzoru Finansowego może więc nie posiadać rzeczywistego obrazu ryzyk prawnych związanych z zawartymi umowami przez banki.
Stowarzyszenie od dłuższego czasu zwraca uwagę na brak należytego i skutecznego nadzoru nad sektorem bankowym. W ostatnim czasie rynkiem wstrząsnęła informacja o blisko 2 mld strat netto Idea Banku za 2018 rok[1] oraz blisko 0,5 miliardowej stracie Getin Noble Bank[2].
Raportowane straty są jednak wynikiem kilku lat działalności banku i dopiero w ostatnich dniach zostały one ujawnione opinii publicznej. Stowarzyszenie wskazywało wcześniej na brak należytego nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego jak i Komisji Nadzoru Audytowego, które akceptowały „uspokajające” raporty ze strony banku z lat wcześniejszych.
“W opinii Stowarzyszenia Nadzór nad sektorem bankowym zbytnio ufa w przedstawiane mu informacje ze strony banków, nie weryfikuje ich, co stanowi źródło zagrożenia dla całego sektora bankowego, dla bezpieczeństwa depozytów oraz może stać się źródłem kryzysu całej gospodarki.” – mówi Arkadiusz Szcześniak, prezes Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu.
W ocenie Stowarzyszenia audyt w sektorze finansowym w obecnym kształcie nie spełnia swojej funkcji, co widać wyraźnie na przykładzie afery spółki GetBack. Spółka ta pomyślenie przechodziła weryfikację instytucji audytującej ją. Żadna kontrola nie wykazała nieprawidłowości: raportowania sztucznie kreowanych zysków. Audyt nie stał się też źródłem komunikatów wysyłanych w kierunku akcjonariuszy oraz obligatariuszy ostrzegających przed nadchodzącym niebezpieczeństwem niewypłacalności. W opinii Stowarzyszenia z lekcji GetBack nie wyciągnięto żadnych wniosków i nadal nie podejmowane są działania naprawcze przez organy, takie jak KNA, które powinny dbać o jakość audytu.
W dalszym ciągu nie jest właściwie wyceniane ryzyko prawne związane z licznymi wadami prawnymi umów zawieranych przez banki. Na te wady wskazuje Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Sąd Najwyższy a także Trybunał Konstytucyjny.
“W ocenie Stowarzyszenia ignorowanie ryzyka prawnego stanowi istotne zagrożenie dla sektora bankowego i stabilności całej gospodarki, czego skutkiem może być konieczność ratowania sektora bankowego z pieniędzy publicznych.” – twierdzi Arkadiusz Szcześniak.
Nadzór nad sektorem bankowym w obecnym kształcie sprawia, że banki nie informują o zagrożeniach i błędach swoich zarządów. Jednocześnie Komisja Nadzoru Finansowego zezwala na wypłacanie prawdopodobnie fikcyjnych zysków banków w postaci dywidendy i transfer tych środków poza polski system bankowy.
W przypadku Idea Banku wyjątkowo wysoką stratę ujawniono dopiero w 2019 roku, a za wcześniejsze lata zarząd raportował wirtualne zyski[4]. Wbrew błędnym opiniom ze strony Prezesa Narodowego Banku Polskiego[5] i Związku Banków Polskich[6] okazuje się, że banki, które decydują się „odkryć swoje karty” notują gigantyczne straty zamiast pokazywanych wcześniej zysków.
KNF zezwala także, by banki kończące w Polsce działalność mogły bez przeszkód wycofać z polskiego sektora bankowego kapitał zdobyty m.in. wskutek niezgodnych z prawem umów. Dotyczy to BPH, Deutsche Bank oraz Raiffeisen.
“Stowarzyszenie wzywa Premiera do podjęcia zdecydowanych działań mających na celu ochronę obywateli przed koniecznością ponoszenia obciążeń fiskalnych na rzecz sektora bankowego. Działanie te są niezbędne, aby nie dopuścić do sytuacji, w której zyskami dzielą się właściciele banków, a straty są przerzucane na społeczeństwo.“ – mówi Arkadiusz Szcześniak.
________________________________________
[1] http://biznes.pap.pl/pl/news/pap/info/2716086,idea-bank-mial-w–18-strate-netto-1-9-mld-zl-po-odpisach–rozmawia-z-inwestorami
[2] https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/getin-noble-bank-wyniki-odpisy-i-445-mln-zl-straty-w-ub-r-wiecej-na-lokaty-leszek-czarnecki-doplacil-390-mln-zl
[3] Odpowiedź KNF na pismo Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu z dnia 23 stycznia 2019
https://www.bankowebezprawie.pl/wp-content/uploads/2019/01/KNF-odpowied%C5%BA-10-kwietnia.pdf
[4] https://www.bankier.pl/gielda/notowania/akcje/IDEABANK/wyniki-finansowe/skonsolidowany/roczny/standardowy
[5] „odporność polskiego sektora bankowego kształtuje się na właściwym poziomie”
https://alebank.pl/prezes-nbp-na-forum-bankowym-obciazenia-sektora-bankowego-sprzyjaja-budowaniu-odpornosci/
[6] „Rok 2018 dla polskiego sektora bankowego należy uznać za dość stabilny i zarazem podtrzymujący trendy z ostatnich lat.”
https://zbp.pl/public/repozytorium/wydarzenia/images/kwiecien_2019/Sprawozdanie_2018int.pdf