Czy przedsiębiorcy mają szansę na zmianę zawartych umów (zmniejszenie swoich zobowiązań) ze względu na panującą pandemię koronawirusa? Ratunkiem dla przedsiębiorcy może być klauzula rebus sic stantibus (skoro sprawy przybrały taki obrót).
Na powyższe pytanie odpowiedz twierdzącą znajdziemy w przepisach kodeksu cywilnego. Klauzula rebus sic stantibus została zawarta w art. 3571 kodeksu cywilnego. Jest to instytucja prawa cywilnego, która pozwala stronom umowy na sądową zmianę pierwotnego zobowiązania wynikającego z tej umowy, w przypadku nadzwyczajnej zmiany stosunków społecznych.
Przed wystąpieniem z takim żądaniem do sądu, powinniśmy w pierwszej kolejności zwrócić się do naszego partnera biznesowego o renegocjację umowy. Nasz wniosek może przybrać formę oferty określonej w art. 682 kodeksu cywilnego lub reklamacji.
Z takim wnioskiem możemy zwrócić się też do banku, dlatego uważam że propozycja banków z ,,wakacjami rat” jest ucieczką do przodu.
W przypadku skorzystania z przepisów kodeksu cywilnego możemy zamrozić spłatę kredytu na kilka miesięcy bez obowiązku spłaty za ten czas odsetek.
Aby zastosować niniejszą klauzulę muszą zaistnieć następujące przesłanki:
- nastąpi nadzwyczajna zmiana stosunków,
- zmiana ta powoduje nadmierne trudności w spełnieniu świadczenia albo grozi jednej ze stron rażącą stratą, musi to być taka zmiana stosunków, która jest nietypowa, zdarza się bardzo rzadko i jest niemożliwa do przewidzenia; są to takie zmiany warunków gospodarczych, które są powszechne i niezależne od stron,
- strony nie przewidywały wpływu nadzwyczajnej zmiany stosunków na zobowiązanie, przy czym istotny jest brak przewidzenia nie tyle samej zmiany stosunków, co jej wpływu na zobowiązanie.
Nadzwyczajna zmiana stosunków może mieć charakter naturalny (np. pandemia, huragan, powódź) bądź też być wywołana czynnikiem ludzkim (np. strajki, zamieszki i wojna).
W przypadku zajścia powyższych przesłanek, sąd jest władny:
- oznaczyć sposób wykonania zobowiązania (w szczególności wyznaczyć nowy termin czy miejsce świadczenia),
- zmienić wysokość świadczenia każdej ze stron,
- rozwiązać umowę.
Autor: Adwokat Adam Pietrak, Kancelaria Adwokacka VINDIGO