Argumentacja banków o „nienaruszalności” WIBOR-u, stanowiącego kluczowy element oprocentowania kredytów złotówkowych, została poważnie podważona. Wydany 4 października 2024 roku przez Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrok (sygnatura akt I C 217/24) przynosi ważny precedens dla konsumentów starających się o sprawiedliwość w sporach z instytucjami finansowymi. Choć nieprawomocny, wyrok ten może znacząco wpłynąć na przyszłość sporów sądowych dotyczących umów kredytowych złotówkowych z klauzulą zmiennego oprocentowania WIBOR.
Jednym z kluczowych aspektów wyroku było „wyeliminowanie” z umowy kredytowej wskaźnika WIBOR oraz marży bankowej. W rezultacie kredytobiorca ma obowiązek spłaty wyłącznie kapitału oraz kredytowanej prowizji. Co istotne, sąd nie uznał umowy za nieważną, ale pozbawił ją oprocentowania. Oznacza to, że kredyt staje się bezodsetkowy, co znacząco redukuje całkowity koszt kredytu. Dla wielu kredytobiorców, tzw. złotówkowiczów, wyrok ten jest przełomowy – nie tylko jako konkretne orzeczenie, ale również jako nadzieja na podobne rozstrzygnięcia w ich sprawach.
Kluczowe wnioski z uzasadnienia sądu
Sąd Okręgowy w Suwałkach w swoim orzeczeniu zwrócił szczególną uwagę na brak przejrzystości działań banku wobec konsumenta. W uzasadnieniu znalazły się trzy główne zarzuty wobec banku:
- Niedopełnienie obowiązków informacyjnych
Bank, będący profesjonalnym podmiotem finansowym, nie przedstawił kredytobiorczyni wyczerpujących informacji na temat zasad funkcjonowania wskaźnika WIBOR. Kredytobiorczyni nie została poinformowana o takich szczegółach, jak mechanizm fixingu czy rola administratora wskaźnika. W efekcie nie była w stanie właściwie ocenić uczciwości klauzuli zmiennego oprocentowania, co sąd uznał za naruszenie równowagi kontraktowej na niekorzyść konsumenta. - Podważalność WIBOR-u
Sąd stanowczo odrzucił argument banku, jakoby wskaźnik WIBOR, jako element nadzorowany przez organy państwowe, był niepodważalny. W uzasadnieniu wskazano, że sam nadzór administracyjny nie nadaje wskaźnikowi charakteru urzędowego, a jego zastosowanie w umowie może być oceniane pod kątem uczciwości i zgodności z prawem. - Rażące naruszenie interesów konsumenta
Niedoinformowanie klientki i brak transparentności banku zostały uznane za działanie w sprzeczności z zasadą dobrej wiary. Sąd uznał, że warunki związane z WIBOR-em w umowie kredytowej rażąco naruszyły interesy konsumenta, przez co klauzule te zostały zakwalifikowane jako abuzywne, czyli nieuczciwe.
Znaczenie wyroku dla złotówkowiczów
Orzeczenie Sądu Okręgowego w Suwałkach wytycza nowy kierunek dla spraw sądowych dotyczących kredytów złotówkowych, które do tej pory pozostawały w cieniu głośnych sporów frankowych. Dla kredytobiorców niesatysfakcjonujących warunki kredytów opartych na WIBOR-ze, wyrok ten ma dalekosiężne konsekwencje:
- Nowe perspektywy w sporach sądowych
Wyrok ten może być podstawą do formułowania kolejnych pozwów, w których kwestionowana będzie uczciwość klauzul dotyczących oprocentowania kredytów złotówkowych. Dla złotówkowiczów jest to szansa na unieważnienie umowy lub pozbawienie jest oprocentowania opartego na WIBOR. - Presja na zmianę polityki banków
Decyzja sądu może wymusić na bankach większą transparentność w zakresie zasad tworzenia i stosowania wskaźnika WIBOR. Dotychczasowe praktyki, oparte na niedostatecznym informowaniu konsumentów, stają się coraz bardziej ryzykowne. - Reakcja Związku Banków Polskich
Wyrok, choć ogłoszony już niemal dwa miesiące temu, nie został publicznie skomentowany przez Związek Banków Polskich. Może to wynikać z obaw o konsekwencje, jakie niesie on dla całego sektora finansowego.
Przyszłość sporów sądowych
Choć wyrok nie jest jeszcze prawomocny, stanowi sygnał, że sądy w Polsce coraz uważniej analizują umowy kredytowe pod kątem zgodności z prawem i ochrony konsumentów. Coraz więcej kredytobiorców może zdecydować się na pozwanie banków w oparciu o podobne argumenty.
Podsumowanie
Wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z 4 października 2024 roku może zapoczątkować istotne zmiany w podejściu do kredytów złotówkowych. „Wyeliminowanie” WIBOR-u z umowy kredytowej pokazuje, że wskaźnik ten nie jest ani nienaruszalny, ani pozbawiony wątpliwości prawnych. Kredytobiorcy zyskują realną szansę na korzystniejsze warunki, a banki muszą liczyć się z koniecznością dostosowania swojej polityki do nowej rzeczywistości prawnej.
Pełna treść orzeczenia znajduje się pod LINKIEM.
Autor: Justyna Opoka