Korzystna opinia Rzecznika generalnego TSUE

Anthony Michael Collins – Rzecznik generalny TSUE w swojej opinii wyraża sprzeciw zasądzaniu na rzecz banków dodatkowych świadczeń poza zwrotem kapitału, zaś w przypadku konsumenta, podkreśla, że prawo UE nie zakazuje ich zasądzania.

Przypomnijmy, iż opinia dotyczyła poniższego pytania, zadanego przez Sędziego Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie Michała Maja:

“Czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 [dyrektywy 93/13], a także zasady skuteczności, pewności prawa i proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej przepisów krajowych, zgodnie z którą w przypadku uznania, że umowa kredytu zawarta przez bank i konsumenta jest od początku nieważna z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, strony oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy (bank – kapitału kredytu, konsument – rat, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, mogą domagać się także jakichkolwiek innych świadczeń, w tym należności (w szczególności wynagrodzenia, odszkodowania, zwrotu kosztów lub waloryzacji świadczenia)”

16 lutego br.przedstawiciele Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu wysłuchali opinii Rzecznika generalnego TSUE. Najistotniejsze tezy omówione są w komunikacie prasowym TSUE. Warto zwrócić uwagę na sam tytuł komunikatu, który brzmi:
“Rzecznik generalny Anthony Michael Collins: po uznaniu umowy kredytu hipotecznego za nieważną ze względu na nieuczciwe warunki, konsumenci mogą dochodzić względem banków roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych; banki nie mają tego prawa”

Nadto, Rzecznik generalny Collins “(…) Zaproponował, by Trybunał orzekł, że bank nie może dochodzić względem konsumenta roszczeń wykraczających poza zwrot przekazanego kapitału kredytu i zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty.

Jak czytamy dalej:

“Przedsiębiorca nie może czerpać korzyści gospodarczych z sytuacji powstałej na skutek własnego bezprawnego działania. Ponadto bank nie byłby zniechęcony do stosowania nieuczciwych warunków w umowach kredytu zawieranych z konsumentami, jeżeli, pomimo uznania tych umów za nieważne, mógłby pobierać od konsumentów rynkowe wynagrodzenie za korzystanie z kapitału kredytu. W takiej sytuacji mogłoby się nawet okazać, że narzucanie konsumentom nieuczciwych warunków byłoby dla banku opłacalne”

W sprawie Stanowiska na piśmie przedstawili:

  • Arkadiusz Szcześniak w postaci uwag r.pr. Radosława Górskiego
  • Bank M.,
  • Rzecznik Praw Obywatelskich,
  • Rzecznik Finansowy,
  • Prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa-Śródmieście w Warszawie (Polska),
  • Rząd Polski
  • Rząd Portugalii
  • Komisja Europejska

Na rozprawie w dniu 12 października 2022 r. ww.uczestnicy, a także Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, przedstawili uwagi ustne i odpowiedzieli na pytania Trybunału.

Do stanowiska KNF Rzecznik odniósł się w następujący sposób:

“Rzecznik generalny Collins stwierdził wreszcie, że argument dotyczący stabilności rynków finansowych w Polsce jest pozbawiony znaczenia w kontekście wykładni dyrektywy 93/13, której celem jest przede wszystkim ochrona interesów konsumentów. Banki, jako podmioty utworzone na podstawie prawa, są zobowiązane prowadzić swoje sprawy w sposób zapewniający przestrzeganie wszystkich jego przepisów.”

Pełna treść opinii

https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=270526&pageIndex=0&doclang=PL&mode=lst&dir=&occ=first&part=1&cid=1246166