List skierowany do ambasadorów: Republiki Federalnej Niemiec, Austrii, Hiszpanii i Portugalii.
Szanowny Panie Ambasadorze,
W imieniu osób, które posiadają umowy kredytów złotówkowych indeksowanych do walut obcych wyrażamy głębokie oburzenie listem skierowanym do Przewodniczącego Komisji Finansów Publicznych Pana Andrzeja Szlachty. Taka ingerencja w pracę organów ustawodawczych suwerennego państwa nie powinna mieć miejsca.
W piśmie datowanym na 19 lutego 2019 r. wskazujecie państwo na procedowanie w Sejmie ustawy dotyczącej “kredytów walutowych”. Jedyny projekt rozwiązujący problem niezgodnych z prawem umów kredytów złotowych indeksowanych i denominowanych zawarty w druku 729[1] nie otrzymał akceptacji Podkomisji i nie będzie procedowany w dalszym ciągu prac Komisji Finansów. Natomiast projekt wybrany przez Komisję Finansów Publicznych (druk nr 1863[2]) nie dotyczy “kredytów walutowych”. Jest to nowelizacja ustawy autorstwa Platformy Obywatelskiej i obejmuje wszystkich kredytobiorców w Polsce, głównie tych, którzy mają kredyt w PLN.
Przypominamy że wszystkie kraje UE, w których występował problem tzw. “kredytów frankowych”, rozwiązały go już na drodze ustawowej albo poprzez sprawnie funkcjonujący wymiar sprawiedliwości. Ustawowe rozwiązanie problemu jest w pełni zgodne z prawem unijnym i potwierdzone w niedawnym wyroku Europejskiego Trybunał Praw Człowieka[3], który pod koniec grudnia 2018 r. odrzucił skargę węgierskich banków z grupy kapitałowej OTP. ETPC uznał, że ustawa rzeczywiście realizowała uzasadnione cele: ochronę praw konsumenta jako słabszej strony kontraktu z bankiem, ochronę interesu publicznego i ochronę sprawnego zarządzanie wymiarem sprawiedliwości. Odnosząc się do zarzutu zbyt głębokiej ingerencji w warunki umów Trybunał przypomniał, że warunki każdej umowy mogą zostać uznane za nieuczciwe na mocy dyrektywy Unii Europejskiej 93/13, dotyczącej nieuczciwych warunków umów z 1993 r., obowiązującej na Węgrzech od 2004 r.
Mając na uwadze, iż w Państwa piśmie jest wiele niejasności i przekłamań pozwalamy sobie wyjaśnić również, iż:
- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w licznych prawomocnych wyrokach stwierdził, iż te umowy zawierają zapisy niezgodne z prawem Unii Europejskiej (wyroki wobec mBank, Millennium, BPH)
- Rzecznik Finansowy w Rzeczypospolitej Polskiej uważa waloryzowanie kredytu kursem walut za niezgodne z przepisami prawa bankowego i kodeksu cywilnego[4].
- Liczne istotne poglądy oraz decyzje Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzają bezprawność stosowania kształtowania wysokości rat i salda na podstawie kursu ustalanego przez bank[5].
- Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, iż banki nie przestrzegają prawa wspólnotowego w zakresie występowania o nakaz zapłaty. Decyzje w sprawach C-448/17 oraz C-632/17 stwierdzają niezgodność przepisów Kodeksu Postępowania Cywilnego z Dyrektywą 93/13, a mimo to banki posiadające nieuczciwe umowy kredytów odnoszących się do walut obcych dalej występują o nakazy zapłaty w oparciu o te przepisy.
- liczne prawomocne wyroki potwierdzają, iż banki te stosowały klauzule niedozwolone, a klientom przysługują z tego tytułu roszczenia[6].
- Stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu złożyło skargę do Komisji Europejskiej na działania banków niezgodne z prawem unijnym, a Stowarzyszenie na rzecz praw konsumenta Pro Futuris występuje, w ponad 300 pozwach o unieważnienie umów kredytowych.
Należy również sprostować nieprawdziwe informacje o spłacalności kredytów. Państwo polskie niestety pod naciskiem lobby bankowego zezwala, w przeciwieństwie do państw Europy Zachodniej, na wypowiadanie umów już po 30 dniach zaległości. Tymczasem statystyki do zagrożonych kredytów zaliczają dopiero te, w których odnotowano co najmniej 90. dniowe zaległości. Jak wskazał Urząd Komisji Nadzoru Finansowego[7]: “po dokonaniu korekty związanej z przewalutowaniami kredytów, okazuje się, że jakość kredytów złotowych jest wyższa“.
Państwa stanowisko jest sprzeczne z dorobkiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Apelujemy o zobligowanie właścicieli podmiotów gospodarczych działających na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, mających swoją siedzibę w Państwa kraju, do zaprzestania procederu łamania prawa w Polsce. Jeżeli banki zaprzestaną wykonywać umowy w oparciu o zapisy nieuczciwe, co stwierdzone zostało prawomocnymi wyrokami, to nie będzie potrzeby podejmowania działań legislacyjnych, w szczególności nie będzie potrzebna ustawa regulująca nieuczciwe umowy kredytów odnoszących się do walut obcych.
Podmioty działające w Polsce muszą stosować się do prawa obowiązującego w Polsce i Unii Europejskiej. W przypadku stwierdzenia w dalszym ciągu działania sprzecznego z prawem przez banki mające siedzibę w Państwa kraju rozpoczniemy procedurę zmierzającą do odebrania licencji tym podmiotom i zaprzestania ich działalności w Polsce. Odnosząc się do dorobku cywilizacyjnego, na którym ufundowana została wspólnota państw, którą jest Unia Europejska, oprócz prawodawstwa unijnego, także moralność i etyka, nakazuje stosowanie tych samych standardów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w każdym kraju należącym do tej wspólnoty.
Polacy nie pozwolą na to, by być traktowani jak obywatele Unii Europejskiej drugiej kategorii i stanowczo sprzeciwiają się agresywnym działaniom dyplomatycznym z Państwa strony.
Podpisano:
Prezes Stowarzyszenia Stop Bankowemu Bezprawiu Arkadiusz Szcześniak
Prezes Zarządu Stowarzyszenia “Pro Futuris” Andrzej Stępkowski
[1] http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?id=49E72D381B7D167BC1257FF500240740
[2] http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?id=E94B7D654EB89EFAC12581A90047B898
[3] https://bip.ms.gov.pl/pl/prawa-czlowieka/europejski-trybunal-praw-czlowieka/aktualnosci/news,14540,orzeczenie-europejskiego-trybunalu-praw-czlowieka.html
[4] https://rf.gov.pl/sprawy-biezace/Raport_Rzecznika_Finansowego__Klauzule_niedozwolone_w_umowach_kredytow____walutowych_____22351
[5] https://www.uokik.gov.pl/istotny_poglad_w_sprawie.php
[6] https://nawigator.bankowebezprawie.pl/
[7] https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/RAPORT_2011_31319.pdf